بررسی اپیدمیولوژیک وضعیت سلامت مفصل گیجگاهی-فکی در نوجوانان 11-14 ساله مشهد در سال 1387

  بررسی اپیدمیولوژیک وضعیت سلامت مفصل گیجگاهی-فکی در نوجوانان 11-14 ساله مشهد در سال 1387     دکتر رضیه شجاعی پور 1 - دکتر حسین فیاض منفرد2   1- استادیار گروه آموزشی دندانپزشکی کودکان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان   2- استادیار گروه آموزشی ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان       چکیده   زمینه و هدف : در سالهای اخیر، تعداد بیماران مبتلا به اختلالات گیجگاهی – فکی ( Temporomandibular Disorder: TMD ) افزایش یافته است. هدف از این مطالعه بررسی اپیدمیولوژیک وضعیت سلامت مفصل گیجگاهی-فکی در نوجوانان 11-14 ساله مشهد می‌باشد.   روش بررسی: در این مطالعه توصیفی – مقطعی تعداد 1066 دانش آموز 11- 14ساله، به روش نمونه‌برداری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای هر دانش آموز یک پرسشنامه اطلاعاتی که شامل دو بخش تاریخچه و معاینه بالینی بود، تکمیل گردید. تاریخچه در ارتباط با علائم و نشانه‌های TMD بود و معاینات بالینی شامل معاینه مفصل گیجگاهی- فکی در دو حالت استراحت و حرکت فک، لمس عضلات، انحراف فک محدودیت در حرکات فک، اکلوژن و نهایتاً تماسهای پیش‌رس در حرکات طرفی مندیبل بود. داده‌های این مطالعه به کمک آنالیزهای آماری Chi-square و Logistic regression و 05/0= Pv مورد تحلیل قرار گرفت.   یافته‌ها: شیوع TMD ، 5/23% و شایعترین علامت TMD درد در عضلات جونده بود و بعد به ترتیب درد در مفصل حین حرکات فک، کلیک مفصل ( Clicking ) ، سر درد، انحراف مداوم تا انتهای مسیر بازکردن دهان ( Deflection ) ، درد در مفصل حین استراحت، به دنبال انحراف اولیه برگشت فک به خط وسط در انتهای مسیر بازکردن دهان ( Deviation )، محدودیت در حرکات خارج مرکزی و محدودیت در باز کردن دهان قرار داشتند. شایعترین عامل ایجاد کننده TMD تماسهای پیش رس در سمت تعادل (Balancing side) بود و بعد به ترتیب عادات پارافانکشنال، ترومای صورت، قرارگیری عادتی دست یک طرف و یا زیر چانه، مال اکلوژن دیپ بایت (Deepbite) و جویدن غذا از یک سمت قرار داشت.   نتیجه‌گیری: شایعترین علامت TMD ، درد در عضلات جونده بود و شایعترین عامل ایجادکننده TMD تماسهای پیش رس در سمت تعادل بود.   کلید واژه‎ها: بررسی اپیدمیولوژیک – وضعیت سلامت – مفصل گیجگاهی فکی.   وصول مقاله: 10/3/1388  اصلاح نهایی: 27/5/1388 پذیرش مقاله: 1/6/1388    نویسنده مسئول : دکتر رضیه شجاعی پور، گروه آموزشی دندانپزشکی کودکان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان   e.mail: dinafayyaz @yahoo.com